Gemi Adamı Olmak için Müracaat Etmek
İlgili Mevzuat
Türk bayraklı gemilerde çalışan ve çalışacak olan gemi adamlarının yeterlikleri, eğitimleri, sınavları, belgelendirilmeleri, sağlık durumları, kütükleme işlemleri ve vardiya tutmaları ile ilgili kurallar T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı “Gemi Adamları Yönetmeliği” tarafından düzenlenmiştir.
Hiyerarşi: Bir kurum içerisindeki ast-üst, amir-maiyet ilişkisi.
Gemi Adamı Cüzdanı
Gemi adamı cüzdanı idare tarafından T.C. Gemi Adamı Kütüğü’ne kayıtlı kişilere verilen, kişi nüfus bilgileri ile yeterlik derecelerini ve terfilerini gösteren, polis vizelerinin işlendiği, gemi adamı olarak birçok ülkelere giriş çıkışlarda pasaport yerine kullanılabilen bir belgedir.
Gemi Adamı Olabilme Şartları
Türk gemilerinde bir kişinin gemi adamı olabilmesi için aşağıdaki şartları yerine getirmesi gerekir:
T.C. vatandaşı olmak,
Yeterlik dereceleri için ön koşul olan yaş, öğrenim derecesi ve hizmet süresine sahip olmak,
Deniz hizmetine uygun sağlık durumuna sahip olmak,
Adli sicil kaydı olmamak.
Gemi Adamı Yönetmeliği’ne göre yukarıdaki şartlara sahip olan ve bunları belgeleyen kişiler liman başkanlıklarına gemi adamı cüzdanı almak için başvurabilirler.
Gemi Adamı Cüzdanı Almak için Gerekenler
Gemi adamı olarak kütüğe kayıt olmak ve cüzdan almak isteyen kişiler gerekli şartları yerine getirerek aşağıdaki belgeler ile liman başkanlıklarına başvururlar
Nüfus cüzdanı ve örneği
Diploma, mezuniyet veya öğrenim belgesi ve örneği
İkametgâh belgesi
Fotoğraf
Adli sicil kaydı
Gemi adamı olur sağlık raporu
Askerlik durum belgesi (erkekler için)
Türk Gemi Adamı Kütüğü’ne kayıt edildikten sonra bu yönetmelikte yazılı koşullardan birini kaybeden gemi adamının cüzdanı ve yeterlilik belgesi geri alınır. Gerekli koşullar sağlandığında da yeniden geri verilir.
İdare: Denizcilikle ilgili işlerin yürütüldüğü yetkili kurum. Türkiye’de bu kurum “Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Deniz ve İç Sular Düzenleme Genel Müdürlüğü ”dür. Mevzuatlar ve uygulamalar zamana ve yere göre değişebilir.
Eğitim Ön Şartı
Gemi adamlarının yapacakları görevle ilgili olarak almaları gereken eğitimler Gemi Adamları Yönetmeliği ve Eğitim ve Sınav Yönergesi’nde belirtilmiştir.
Bütün gemi adamları denizde emniyet eğitimlerini yetkili bir eğitim kurumundan almış olmalı.
Yönetmelikte belirtilen şartlar yerine getirerek yükselme sağlanır. Yat ve balıkçı gemisi kaptanlığı haricindeki gemilerin kaptanlığı için önce vardiya zabiti olmak gerekir. Vardiya zabitliğinden kaptanlığa kadar olan yükselme, yönetmelikte belirtilen şartlar yerine getirilerek sağlanır. Balıkçı gemisi ve yat kaptanlığı yeterlikleri, doğrudan yönetmelikte belirtilen şartlar yerine getirerek alınabilir. Meslek liselerinde veya meslek Yüksekokullarında sınırlı vardiya zabiti veya vardiya zabiti yetiĢtirilmekte ancak uzak yol vardiya zabitliği için dört yıllık fakülte veya yüksekokul eğitimi gerekmektedir.
Sağlık Ön Şartı
Amatör Denizci Belgesine sahip gemi adamları hariç olmak tüm gemi adamları “Gemi Adamı Sağlık Yönergesi”nde belirtilen sağlık şartlarına sahip olmalıdır. Bu şartları yerine getirdiklerini yetkili sağlık kuruluşlarından aldıkları gemi adamı olur sağlık raporu ile ispat ederler. Bu rapor periyodik olarak yenileyerek şartın devamlılığı sağlanır.
200 Grt’dan küçük gemilerde çalışan gemi adamları ile balıkçı gemilerinde çalışan gemi adamları “Gemi Adamları Sağlık Yönergesi” hükümleri dışındadırlar. Diğer gemi adamları ise “Gemi Adamları Sağlık Yönergesi” hükümlerine tabidirler
(Detaylı ve güncel bilgiler için “Gemi Adamları Sağlık Yönergesi”nden takip edilmelidir.).
Sağlık muayenesinde denizde çalışmaya engel bulunan gemi adamlarının denizde çalışmalarına izin verilmez ve gemi adamı cüzdanları ile yeterlik belgeleri gemi adamı tekrar sağlığını kazanıncaya kadar geri alınır.
Adli Sicil Ön Şart
Gemi adamları, Gemi adamları Yönetmeliği’nde belirtilen suçlardan hiç ceza almamış olmaları gerekmektedir. Bu durumu savcılık yoklama belgesi ile ispat ederler. Her beş yılda bir yapılan polis vizesinde bu yoklama tekrar edilerek şartın devamlılığı sağlanır. Yönetmelikte belirtilen suçlar aşağıda belirtilmiştir.
Taksirli suçlar ile kaçakçılıkla ilgili suçlar, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli iflas, yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçlar, insan kaçakçılığı, resmi ihale alım ve satımlara hile, fesat karıştırmak, devlet haysiyetine karşı davranmak, suç amaçlı örgütlerle ilgili suçlardan ceza almamış olmak.
Sertifika Ön Şartı
Gemi adamlarının cüzdan ve yeterlilik alabilmeleri için önce aşağıdaki sertifikalara sahip olmaları gerekmektedir.
Tüm gemi adamları için son bitirilen okul diploması veya kurs bitirme belgesi
Tüm gemi adamları için tam teşekküllü hastaneden sağlık belgesi
Tüm gemi adamları için aĢağıdaki denizde güvenlik kurs belgeleri (Öğrenciler için kurs belgesi yerine okuldan alınan ilgili yazı kabul olmaktadır.)
Temel İlk Yardım
Yangın Önleme ve Yangınla Mücadele
Can Kurtarma Araçlarını Kullanma Yeterliliği
Denizde Kişisel Can Kurtarma Teknikleri
Personel Güvenliği ve Sosyal Sorumluluk
Vardiya zabitleri için aĢağıdaki eğitim (STCW) belgeleri (Kurs belgesi yerine okuldan yazı kabul olmaktadır.);
İlk Yardım Eğitim Kurs Belgesi
İleri Yangın Mücadele Kurs Belgesi
Tıbbi Bakım Eğitim Kurs Belgesi
Radar Gözleme ve Pilotlama Eğitimi Kurs Belgesi
Otomatik Radar Pilotlama Aygıtı Kullanma Eğitim Kurs Belgesi
GMDSS HaberleĢme Kurs Belgesi (öğrenciler için okuldan alınan yazı)
Not:Yat kaptanları için “Kısa Mesafe Telsiz Operatör Belgesi